مقایسه و تفاوت های برنج کشت اول، کشت دوم و چین دوم (دونوج) در شمال کشور و همینطور برنج های مناطق خراسان
در این مطلب به بررسی تفاوت های برنج کشت اول، کشت دوم و چین دوم می پردازیم و آن ها را با یکدیگر مقایسه می کنیم.
در مورد کشت اول و دوم برنج چه می دانید؟ تفاوت کشت اول و دوم در چیست؟ چین دوم و کشت دوم چه فرقی باهم دارند؟ در این مطلب قصد داریم به بررسی برنج کشت اول و کشت دوم بپردازیم و برنج کشت دوم را با چین دوم مقایسه کنیم.
کشت اول برنج در شمال از فروردین ماه آغاز شده و نهایتا در مرداد ماه برداشت می شود. این کشت در حالت خلاصه شامل آماده سازی بذر، تهیه خزانه، آماده سازی زمین، پاشیدن بذر ها در خزانه، نشا، وجین، سم پاشی و برداشت برنج می شود. چند سالیست که در بعضی شهرهای شمالی علی الخصوص فریدونکنار و حومه آن، کشاورزان پس از برداشت کشت اول به سرعت اقدام به آماده سازی زمین و نشا مجدد برنج می پردازند که بذرهای آن را از یک ماه قبل آماده کرده اند.
مراحل نگهداری و کشت دوم برنج همانند کشت اول می باشد و تفاوتی از این لحاظ ندارند. برداشت این برنج نیز در ماه آبان انجام می شود. نگهداری این برنج در ابتدا نیاز به آب زیادی دارد، چرا که نشای آن در اوج گرمای مرداد ماه انجام می شود و بخار سطحی آب در این زمان بسیار زیاد است. به همین دلیل تنها کشاورزانی که از قابلیت آبیاری زمین خود به واسطه چاه مجزا یا نزدیکی به رودخانه با آب دائمی مطمئن هستند اقدام به کشت دوم می کنند.
کشت دوم بر خلاف نظر معدودی افراد، از پخت و عطر بهتری نسبت به کشت اول برخوردار است. بهره وری از آب باران پاییزی و آفتاب متفاوت آن به عقیده بسیاری، طعم برنج کشت دوم را بهتر می کند. همچنین به دلیل اینکه فاصله آخرین سم پاشی کشت دوم تا برداشت آن، زمان بیشتری نسبت به کشت اول به طول می انجامد در نتیجه برنج سالمتری از این حیث شمرده می شود. نحوه عملکرد سم های آفت کش مانند سم کرم ساقه خوار به این گونه است که سم پس از استعمال، در بافت گیاه برنج نفوذ می کند و کرم های ساقه خوار پس از مصرف قسمت کمی از ساقه های برنج، از بین می روند. اما دز این سم پس از مدتی در بافت گیاه کم شده و در نهایت از بین می رود. طولانی بودن این زمان در کشت دوم ضامن سلامتی بیشتر برنج است.
کشت دوم بیشتر در استان مازندران و شهر فریدونکنار انجام می شود و عملا در استان های دیگر مانند استان گیلان شاهد کشت دوم نیستیم. در کشت دوم اغلب از برنج های متفاوت با کشت اول مانند رقم پر محصول برنج بینام که نسبت به سرمای پاییزی نیز مقاومتر است و عطر و بوی بهتری نسبت به سایر ارقام پر محصول دارد، استفاده می شود. اما این شامل همه زمین ها نمی شود و بسیاری از کشاورزان نیز از برنج طارم محلی یا برنج هاشمی استفاده می کنند. در ضمن قیمت برنج کشت دوم در مقایسه با مدل مشابه کشت اول آن اندکی بیشتر است.
چین دوم چیست؟
بسیاری از کشاورزان برنج پس از برداشت کشت اول، زمین را به حال خود رها میکنند یا احیانا با ادوات کشاورزی ساقه های ایستاده برنج را تا سطح زمین خم می کنند. در صورت آبیاری زمین در این حالت چه با آب چاه و چه با آب باران، ساقه های جدید از ریشه های برنج دوباره جوانه زده و رشد می کنند. در صورت نگهداری مناسب و استفاده از کود، می توان برنج حاصل از این روش را بیشتر کرد. بعضی از کشاورزان برای افزایش محصول چین دوم یا اصطلاحا دونوج از سم پاشی نیز استفاده می کنند. برنج حاصل از این روش نیز پخت بسیار خوبی دارد اما به کیفیت برنج کشت دوم نمی رسد. در حالت کلی کیفیت برنج چین دوم که در استان گیلان به آن راتون نیز گفته می شود، به نوع نگهداری آن بستگی دارد. در صورتی که هیچ گونه نگهداری از برنج چین دوم صورت نگیرد و به صورت دیمی محصول بدهد کیفیت و مقدار بازدهی این برنج نیز بالطبع پایین خواهد بود. به این برنج در استان مازندران برنج جگل نیز گفته می شود.
آیا کشت دوم برنج مشکلاتی را به همراه دارد؟
از طرف موسسه تحقیقات برنج در طول سال های اخیر پژوهش هایی در باره مضرات کشت دوم انجام شده است. کشت دوم برنج از طرف این موسسه به دلایل مبهمی که احتمالا مصرف آب زیاد کشت دوم می شود به کشاورزان توصیه نمی شود. در صورتی که کشت دوم تنها در یکی دو هفته ابتدایی به آب چاه شاید نیاز داشته باشد و بقیه روند رشد خود را با آب باران تامین می کند که جز آب جاری محسوب می شود و مصرف آن تاثیری در کاهش سطح آب ندارد. از طرفی نیز مازندران جز استان های بسیار پر آب و دارای مازاد آب محسوب می شود و کشت این برنج در سطح بسیار پایینی صورت می گیرد. رشد این برنج بر اساس آب های مازاد موجود در استان که در آن موقع زمانی، استفاده ای از آن نمی شود انجام می شود. بنا بر این توجیه عدم کشت این برنج بر اساس نظریه کمبود آب هیچ توجیهی ندارد.
از طرف دیگر دولت بر اساس سیاست های خود مبنی بر تولید بیشتر برنج برای خودکفایی بیشتر نسبت به واردات برنج های بسیار بی کیفیت خارجی، دستور به تولید بیشتر برنج در مناطق پرآب مانند مازندران داد است که کاملا منطقی نیز است. بنابراین توصیه موسسه تحقیقات برنج در عدم تولید برنج کشت دوم، کاملا مردود است.
برخی از نهادهای دخیل در محیط زیست نیز هشدارهایی درباره آلوده شدن محیط زیست با کشت دوم داده اند. اما با توجه به یکسان بودن میزان سموم و کودهای شیمیایی استفاده شده در کشت اول و کشت دوم، این نظریه توجیه علمی ندارد و از طرف اکثر سازمان ها رد شده است.
تنها توصیه درستی که برای کشاورزان در زمینه کشت دوم می توان داشت اینست که سعی کنند در سال های بسیار کم آب اقدام به کشت دوم نکنند تا در سال های بعد احیانا دچار مشکلی نشوند.
کانال پخش برنج قاصدک های زرین با آگاهی از مطالب بالا، کشت اول و دوم برنج فریدونکنار را به تمام افرادی که خواهان بهترین طعم در برنج ایرانی هستند را پیشنهاد می کند. جهت تهیه برنج کشت اول یا دوم از همین کانال می توانید اقدام بفرمایید.
و اما برنج های خراسان از جمله برنج های کلات و درگز و بجنورد شرایط دیگری دارند.
در مناطق خراسان آب و هوا کاملا متفاوت است. برنج کاری در مناطق سردسیر انجام شده و زمان کاشت و برداشت برنج به گونه ای است که برنج کلات و برنج درگز فقط کشت اول دارد اما همان کشت اول قبل از فصل پاییز قابل برداشت نیست.
برنج کشت دوم شمال از جهت اینکه محصول دوم یک زمین در یک سال است ضعف هایی دارد اما به دلیل رسیدن به فصل سرما کیفیت عطر و طعم بیشتر می گیرد اما برنج های خراسان کلا در فصل سرما برداشت می شود و کشت اول نیز هست و از این جهت برنجی بسیار غنی تر و عطری تر و با کیفیت تر است.
در اکثر مناطق برنجکار استان خراسان هنوز از کود های حیوانی اعلا استفاده می شود که باعث غنا و قوت بیشتر برنج هاست.
آب مناطق کلات و درگز نیز از چشمه های زلال کوه هاست و از آب باران و چاه و... استفاده نمی شود.
و در نهایت تفاوت در هوا و آب و زمین و کودها باعث بهتر شدن برنج های خراسان نسبت به برنج شمال است اما برنج های منطقه ما نیز دچار مشکلاتی هستند.
1. علم برنج کاری و بذرشناسی و... بسته بندی و... در خراسان به اندازه شمال توسعه نیافته است و هنوز برنج ها فله توزیع می شود و حتی گاهی برخی از کشاورزان با بی اطلاعی ممکن است از بذرهایی نامرغوب استفاده کنند.
2. کارخانه ها و یا استادکارها نیز به دلیل حجم کم برنج و دور بودن از کانون برنج کشور به اندازه شمالی ها حرفه ای نیستند و گاهی برنج ها دارای شکسته زیاد و یا بندک هایی در برنج فراوری می شوند. یا حتی گاهی مشاهده شده که برنجی که به دست کشاورز رسیده یکدست صاف و سفید نشده است. تاجایی که مشتری ها ناوارد و بی اطلاع تصور می کنند که برنج مخلوط است و دو نوع است و... در صورتی که به دلیل نشاسته بالای برنج های خراسان امکان مخلوط کردن آنها نیست چرا که اغلب دیگر پخت نخواهد داد.
در بین برنج های کلات و درگز نیز بنا به برخی دلایل معمولا برنج های کلات دارای کیفیت بهتری هستند گرچه گاهی ممکن است استثناهایی وجود داشته باشد.
در پایان امیدواریم این مقاله مفید اطلاع دوستان و مشتری های محترم قرارگیرد و باعث اطلاع و انتخاب بهترین برای شما شود.
بازرگانی انصاری با نام شرکت پخش قاصدک های زرین خراسان در خیابان مصلای مشهد مشغول به عرضه بهترین برنج های شمال کشور و استان خراسان است. جهت تهیه این برنج ها می توانید به کانال و یا تلفن مدیریت فروش مراجعه نمایید.
بازرگانی قاصدک های زرین خراسان
تلفن: 09156920325
لینک کانال: @KhorasanPakhsh
جنس فروخته شده با لبخند پس گرفته می شود
